Przejdź do zawartości

Diecezja radomska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Diecezja radomska
Ilustracja
Katedra Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu
Państwo

 Polska

Siedziba

Radom
Jacka Malczewskiego 1

Data powołania

25 marca 1992

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

częstochowska

Biskup diecezjalny

Marek Solarczyk

Biskup pomocniczy

Piotr Turzyński

Biskup senior

Henryk Tomasik

Dane statystyczne (2021[1])
Liczba wiernych

836 036

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

814
724
90

Liczba osób zakonnych

270

Liczba dekanatów

29

Liczba parafii

301, kościoły rektoralne – 3 (niektóre z kaplicami)

Powierzchnia

8000 km²

diecezja radomska zaznaczona jest na czerwono
Diecezja radomska na mapie polski z podziałem na diecezje
Strona internetowa

Diecezja radomska (łac. Dioecesis Radomiensis) – jedna z 3 diecezji rzymskokatolickich w metropolii częstochowskiej w Polsce. Wydzielona została z części dotychczasowej diecezji sandomiersko-radomskiej i ustanowiona 25 marca 1992 przez św. Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”).

Instytucje[2]

[edytuj | edytuj kod]

Biskupi

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Biskupi radomscy.
Marek Solarczyk – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny

[edytuj | edytuj kod]

Biskup pomocniczy

[edytuj | edytuj kod]

Biskup senior

[edytuj | edytuj kod]
  • bp Henryk Tomasik – biskup diecezjalny radomski w latach 2009–2021, senior od 2021

Wikariusze generalni i biskupi

[edytuj | edytuj kod]
  • Bp Piotr Turzyński – wikariusz generalny (od 2021)
  • vacat – wikariusz biskupi

Główne świątynie

[edytuj | edytuj kod]

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Diecezja radomska należy do grupy diecezji utworzonych w ramach reorganizacji podziału administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce w 1992 roku. Historia chrześcijaństwa na ziemiach obecnie przynależących do diecezji sięga początków państwa polskiego. Pierwszym kościołem zbudowanym w Radomiu była świątynia pw. św. Piotra znajdująca się na terenie grodziska Piotrówka (Stary Radom). Była to budowla drewniana wzniesiona w XII lub XIII wieku (pierwsza wzmianka pochodzi z 1222 roku). W 1216 roku postawiono kościół pw. św. Wacława dzięki fundacji Leszka Białego lub Bolesława Wstydliwego, początkowo drewniany, od XIV wieku murowany. Przy kościele utworzono parafię staroradomską[6].

Na przestrzeni wieków obszar dzisiejszej diecezji radomskiej należał do archidiecezji gnieźnieńskiej, diecezji poznańskiej i krakowskiej, w ramach których funkcjonowały archidiakonaty kurzelowski, łęczycki, łowicki, warszawski oraz radomski. W 1805 roku utworzono diecezję kielecką. W 1818 roku dokonano kolejnych zmian, w ramach których powstała diecezja sandomierska. Naturalną granicą od północy stanowiła rzeka Pilica, od wschodu zaś Wisła. W 1981 roku bp Edward Materski przeniósł swoją siedzibę do z Sandomierza do Radomia, a kościół pw. Opieki NMP decyzją papieża św. Jana Pawła II został ustanowiony konkatedrą. Od tej pory diecezja nosiła nazwę sandomiersko-radomską. W 1991 roku z wizytą apostolską przebywał w Radomiu św. Jan Paweł II. Rok później powołano do istnienia diecezję radomską, oddzielając północną część diecezji sandomierskiej. Pierwszym biskupem został mianowany bp Edward Materski (dotychczasowy ordynariusz sandomiersko-radomski), a jego biskupami pomocniczymi: bp Adam Odzimek i bp Stefan Siczek. Diecezja została włączona do metropolii częstochowskiej. Patronem diecezji został św. Kazimierz, natomiast dotychczasowa konkatedra w Radomiu stała się katedrą. Nowa diecezja obejmowała obszar ok 8 tys. km², na którym funkcjonowało 299 parafii[7].

Dekanaty

[edytuj | edytuj kod]
Mapa diecezji radomskiej

Obecne diecezja składa się z następujących dekanatów:

dekanat liczba

parafii

1 czarnecki 8
2 czarnoleski 11
3 drzewicki 11
4 głowaczowski 8
5 iłżecki 10
6 jedliński 12
7 konecki 11
8 kozienicki 9
9 lipski 10
10 opoczyński 11
11 pionkowski 7
12 przedborski 8
13 przysuski 10
14 przytycki 10
15 Radom-Centrum 8
16 Radom-Południe 13
17 Radom-Północ 11
18 Radom-Wschód 12
19 Radom-Zachód 12
20 radoszycki 11
21 sienneński 10
22 skarżyski 14
23 Starachowice-Południe 12
24 Starachowice-Północ 10
25 szydłowiecki 12
26 tomaszowski 9
27 wierzbicki 10
28 zwoleński 11
29 żarnowski 10

Miasta diecezji

[edytuj | edytuj kod]
lp. Herb Miasto Powiat Dekanat Liczba ludności Liczba parafii
1 Radom Radom-Centrum
Radom-Południe
Radom-Północ
Radom-Wschód
Radom-Zachód
212 230 34
2 Tomaszów Mazowiecki tomaszowski tomaszowski 62 649 2
3 Starachowice starachowicki Starachowice-Południe
Starachowice-Północ
48 965 9
4 Skarżysko-Kamienna skarżyski skarżyski 45 358 8
5 Opoczno opoczyński opoczyński 21 327 3
6 Końskie konecki konecki 19 330 4
7 Pionki radomski pionkowski 18 846 3
8 Kozienice kozienicki kozienicki 17 773 2
9 Szydłowiec szydłowiecki szydłowiecki 11 907 1
10 Suchedniów skarżyski skarżyski 8379 1
11 Zwoleń zwoleński zwoleński 7940 2
12 Białobrzegi białobrzeski jedliński 7056 1
13 Sulejów piotrkowski tomaszowski 6204 1
14 Przysucha przysuski przysuski 6008 2
15 Stąporków konecki czarnecki 5679 1
16 Lipsko lipski lipski 5593 1
17 Iłża radomski iłżecki 4918 1
18 Skaryszew radomski Radom-Wschód 4346 1
19 Jedlnia-Letnisko radomski Radom-Północ 3976 1
20 Drzewica opoczyński drzewicki 3844 1
21 Przedbórz radomszczański przedborski 3572 1
22 Radoszyce konecki radoszycki 3167 1
23 Wąchock starachowicki Starachowice-Północ 2764 1
24 Gowarczów konecki konecki 1418 1
25 Żarnów opoczyński żarnowski 1074 1
26 Jastrząb szydłowiecki wierzbicki 1071 1
27 Białaczów opoczyński opoczyński 1068 1
28 Odrzywół przysuski drzewicki 967 1
29 Magnuszew kozienicki głowaczowski 966 1
30 Solec nad Wisłą lipski lipski 965 1
31 Sienno lipski sienneński 928 1
32 Przytyk radomski przytycki 907 1
33 Wyśmierzyce białobrzeski przytycki 886 1
34 Głowaczów kozienicki głowaczowski 825 1
35 Gielniów przysuski drzewicki 779 1
36 Ciepielów lipski lipski 738 1

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Informacje o diecezji - Portal Diecezji Radomskiej [online], radom.pl [dostęp 2024-04-23] (ang.).
  2. Instytucje [online], Portal Diecezji Radomskiej [dostęp 2018-12-18] (pol.).
  3. Ks Stanisław Piekielnik, Kuria Diecezji Radomskiej [online], portal diecezji radomskiej, 22 czerwca 2017 [dostęp 2018-12-18] (pol.).
  4. Strona Ośrodka „Emaus” w Turno [online], www.emausturno.pl [dostęp 2018-12-18].
  5. Sanktuaria [online], Portal Diecezji Radomskiej [dostęp 2021-03-30] (pol.).
  6. Ewa Kutyła, Najstarsze radomskie kościoły. Informator turystyczny, Gmina Miasta Radomia, 2012, s. 5-6.
  7. Stanisław Piekielnik, Historia Diecezji Radomskiej [online], Portal Diecezji Radomskiej, 21 czerwca 2017 [dostęp 2023-05-03] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]